- przedszkole i szkoła przyjazne środowisku
- przedszkole i szkoła jako ośrodek zrównoważonego rozwoju

"Zielony Certyfikat" to dwustopniowy, ogólnopolski program wsparcia i certyfikacji, podnoszący jakość pracy szkoły, przedszkola, placówki opiekuńczo-wychowawczej w obszarze zrównoważonego rozwoju. Jest to inicjatywa edukacyjna realizowana od stycznia 2000r. przez zespół Fundacji Ośrodka Edukacji Ekologicznej jako rozwinięcie programu "Edukacja w Naturze", który w 1999 r. otrzymał ZŁOTY LIŚĆ - nagrodę Ministra Ochrony Środowiska i Prezesa Zarządu NFOŚ i GW za najlepszy program edukacji ekologicznej dla nauczycieli i placówek oświatowych.
Program "Zielony Certyfikat" uzyskał wsparcie i został objęty patronatem Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Środowiska, Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty, Łódzkiego Kuratora Oświaty, Mazowieckiego Kuratora Oświaty, Opolskiego Kuratora Oświaty, Warmińsko-Mazurskiego Kuratora Oświaty, Wielkopolskiego Kuratora Oświaty, Prezesa Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz Marszałka Województwa Mazowieckiego. Opracowany został we współpracy z Centralnym Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli. IX, X i XI edycja programu była dofinansowana ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego. W programie uczestniczyło dotychczas ponad 600 placówek oświatowych: przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych z różnych rejonów Polski - z dużych miast i małych miejscowości.
Przyznawany w ramach programu znak jakości - Zielony Certyfikat I stopnia otrzymały 103 placówki, w tym 28 placówek uzyskało Zielony Certyfikat II stopnia, a tytuł Lidera Zrównoważonego Rozwoju przyznano 10 placówkom. Zorganizowanych zostało 8 ogólnopolskich konferencji upowszechniających ideę zrównoważonego rozwoju oraz wydany został 3-częściowy przewodnik "Zielony Certyfikat - placówka oświatowa ośrodkiem zrównoważonego rozwoju".
W 2000 r. wydaliśmy pakiet "Edukacja w Naturze - przedszkole i szkoła jako ośrodki zrównoważonego rozwoju", w którym przedstawiliśmy możliwości prowadzenia edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju w polskich szkołach i przedszkolach. Program "Zielony Certyfikat" opracowaliśmy po to, by monitorować realizację tych pomysłów w praktyce. Pomysł przyznawania Zielonego Certyfikatu - znaku jakości w edukacji zrodził się z chęci porównania i upowszechnienia dorobku w dziedzinie edukacji ekologicznej przedszkoli i szkół, pełniących rolę liderów w swojej lokalnej społeczności. Współpracę z takimi placówkami nawiązaliśmy realizując program "Edukacja w Naturze". Chcieliśmy upowszechnić wyjątkowo cenne doświadczenia tych placówek w Polsce i zagranicą. Przy opracowywaniu wymagań wzorowaliśmy się na praktycznych doświadczeniach innych krajów, np. programu Eco-schools i Zielona Flaga. Nasz program dostosowaliśmy do polskich warunków i obudowaliśmy procedurami zdobywania znaku jakości w edukacji i w obszarze zrównoważonego rozwoju. Zwróciliśmy uwagę na zapewnienie placówkom procedur niezbędnych do stosowania wewnętrznego doskonalenia się i autoewaluacji oraz daliśmy możliwość uzyskania prestiżowego wyróżnienia. Program posiada wyjątkową formułę, ponieważ z jednej strony aktywizuje placówki oświatowe do działań na rzecz środowiska przyrodniczego i społeczności lokalnej, poprzez procedury przyznawania znaku jakości mobilizuje do doskonalenia się i działań najwyższej jakości, a jednocześnie umożliwia wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju w codzienne funkcjonowanie szkoły, przedszkola, placówki oświatowej. Między realizatorami programu - Ogólnopolskim Zespołem Ekspertów Programu "Zielony Certyfikat" a placówkami uczestniczącymi w programie nawiązuje się szczególna więź emocjonalna, bowiem obu stronom zależy na zmianie świadomości społeczności skupionych wokół placówki, zmianie podejścia do życia, podnoszeniu jego jakości i wspólnych działaniach, które wszystkim dają satysfakcję. W odróżnieniu od konkursów, w których udział związany jest z wykonaniem pracy w określonym czasie na określony temat i dotyczy zazwyczaj wąskiej grupy uczestników, "Zielony Certyfikat" mobilizuje całą społeczność placówki, inspiruje do współpracy ze środowiskiem lokalnym, poprzez konieczność wprowadzania rozwiązań systemowych daje poczucie uczestniczenia w długotrwałym procesie, którego efekty są na bieżąco oceniane i wykorzystywane do dalszych, jeszcze lepszych działań. "ZC" to nie tylko program certyfikacji działań placówek, ale przede wszystkim program wsparcia. Poprzez wizyty w placówkach eksperci programu mają bezpośredni kontakt z uczestnikami, dla których ogromne znaczenie ma pokazanie swoich dokonań i poddanie się zewnętrznej ocenie. W tym programie porównywanie dorobku placówek nie służy współzawodnictwu i konkurencji w udostępnianiu usług edukacyjnych, ale buduje współpracę na bazie wymiany doświadczeń i wspólnego doskonalenia się. Oprócz przedstawienia swojego dorobku, placówka prezentuje się w działaniu, realizując wybrane przedsięwzięcie. Organizuje współpracę całej społeczności, poszukuje partnerów, sponsorów, sprzymierzeńców wśród władz samorządowych, organizacji społecznych, firm, lokalnych mediów i po prostu okolicznych mieszkańców. Buduje w ten sposób pozycję lidera w lokalnym środowisku i aktywnie uczestniczy w jego rozwoju. Buduje też poczucie lokalnej tożsamości i wzbudza szacunek do wspólnej pracy. Kilkukrotna prezentacja programu na forum międzynarodowym zawsze wzbudzała uznanie wśród przedstawicieli różnych krajów. Podkreślano innowacyjność programu, spełnienie wszystkich kryteriów i wymagań dla programu edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju, z zainteresowaniem dopytywano o szczegóły wdrażania programu w przedszkolach, a nawet w żłobku, a przede wszystkim doceniano wieloletnie doświadczenia realizacji programu. Wyróżnikiem programu jest również wyjątkowe zaangażowanie zespołu ludzi, którzy z sercem i pasją tworzyli i zmieniali go przez 11 lat. Atmosfera ich pracy udzieliła się placówkom, ubiegającym się o Zielony Certyfikat. Dzięki spotkaniom i wizytom w placówkach poznaliśmy niezwykłych ludzi i niezwykłe miejsca: przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, ośrodki wychowawcze dla trudnej młodzieży, szkoły specjalne i szkoły zawodowe. Cieszymy się, że stworzyliśmy im możliwość pokazania swoich dokonań na forum ogólnopolskim i że dzięki uzyskaniu Zielonego Certyfikatu czują się ważni i docenieni.
Dziękujemy wszystkim, których spotkaliśmy realizując program: dzieciom i młodzieży, nauczycielom, dyrektorom, pracownikom administracji i obsługi szkół i placówek, rodzicom, urzędnikom, przedstawicielom organizacji społecznych i instytucji publicznych, właścicielom i pracownikom firm oraz dziennikarzom lokalnych mediów. Dziękujemy instytucjom i osobom, które objęły program honorowym patronatem oraz sponsorom i instytucjom, od których otrzymaliśmy dofinansowanie naszych działań. Dzięki temu wsparciu, wszyscy mieliśmy poczucie, że razem możemy zdziałać więcej i że tworzymy ważną płaszczyznę obywatelskiego działania dla wspólnego dobra.
Mamy nadzieję, że zapoczątkowane ubieganiem się o Zielony Certyfikat inicjatywy, będą kontynuowane i rozwijane.
Życzymy powodzenia na drodze do zrównoważonego rozwoju.